Theo đó, Bộ Công Thương đã báo cáo Thủ tướng tình hình tổ chức thực hiện Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII. Trong đó, Bộ nêu một số vướng mắc, khó khăn về quy định pháp luật: về công tác quy hoạch; công tác chấp thuận chủ trương đầu tư, lựa chọn đầu tư; về thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng, thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở và kiểm tra công tác nghiệm thu các công trình; công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng; về bảo lãnh Chính phủ.
Trên cơ sở tình hình triển khai các dự án điện theo quy hoạch được duyệt, các khó khăn, vướng mắc liên quan, Bộ Công Thương kiến nghị và đề xuất một số giải pháp để bảo đảm cung cấp điện cho giai đoạn tới.
Thứ nhất, giải pháp về chính sách pháp luật. Để giải quyết các khó khăn, vướng mắc về mặt chính sách, Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng xem xét, chỉ đạo Bộ Tài chính chủ trì, khẩn trương hoàn thiện hồ sơ sửa đổi Luật Quy hoạch, trong đó quy định chính sách về điều chỉnh quy hoạch linh hoạt để làm cơ sở thuận lợi trong triển khai thực hiện. Sửa đổi Luật Đầu tư theo hướng bỏ quy định về việc chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án điện hoặc quy trình rút gọn trong quá trình chấp thuận chủ trương đầu tư; quy định cơ chế thông thoáng và thủ tục đơn giản trong quá trình lựa chọn nhà đầu tư. Sửa đổi Luật Đất đai, Luật Đấu thầu để bảo đảm đồng bộ và thuận lợi triển khai đối với các dự án điện.
Bộ Công Thương rà soát các Nghị định hướng dẫn Luật Điện lực (Nghị định số 56/2025/NĐ-CP, Nghị định số 57/2025/NĐ-CP, Nghị định số 58/2025/NĐ-CP, Nghị định số 61/2025/NĐ-CP) để đề xuất sửa đổi các nội dung liên quan, bảo đảm phù hợp với thực tiễn triển khai.
Trong thời gian chưa hoàn thành sửa đổi các luật, có thể xem xét ban hành nghị quyết của Chính phủ xử lý khó khăn vướng mắc trong công tác quy hoạch, đầu tư cho các dự án điện, trong đó cần thiết phải có cơ chế để giải quyết các vướng mắc nêu trên (phân cấp, phân quyền cho UBND cấp tỉnh tổ chức lựa chọn nhà đầu tư dự án điện gió ngoài khơi).
Bộ Công Thương đề xuất đẩy mạnh phát triển ĐMTMN tự sản xuất, tự tiêu thụ và tăng quy mô điện mặt trời tập trung có kết hợp pin lưu trữ
Thứ hai, một số giải pháp trong triển khai thực hiện.
Bộ Công Thương đề xuất đẩy mạnh phát triển điện mặt trời mái nhà (ĐMTMN) tự sản xuất, tự tiêu thụ và tăng quy mô điện mặt trời tập trung có kết hợp pin lưu trữ. Trong đó, đối với ĐMTMN tự sản xuất, tự tiêu thụ: khuyến khích lắp đặt ĐMTMN tự sản xuất, tự tiêu thụ có kết hợp pin lưu trữ. Những vướng mắc của ĐMTMN tự sản xuất, tự tiêu thụ cần được nghiên cứu để xem xét, điều chỉnh trong Nghị quyết số 57/2025/NĐ-CP và Nghị quyết số 58/2025/NĐ-CP.
Đối với điện mặt trời tập trung có kết hợp pin lưu trữ: đẩy sớm tiến độ một số nguồn điện mặt trời tập trung có kết hợp pin lưu trữ giai đoạn 2031 - 2035 vào trước năm 2031, nhất là khu vực miền Bắc để bảo đảm khả năng cung cấp điện trong ngắn hạn.
Bên cạnh đó, cần tăng quy mô công suất điện gió ngoài khơi giai đoạn 2031 - 2035 và mở rộng đối tượng tham gia đầu tư. Cụ thể, về tăng quy mô công suất điện gió ngoài khơi: để bù đắp cho một số nguồn điện lớn chậm triển khai và/hoặc có nguy cơ chậm tiến độ, xem xét tăng quy mô điện gió ngoài khơi giai đoạn 2031 - 2035 bằng cách đẩy sớm tiến độ một phần công suất điện gió ngoài khơi của giai đoạn sau năm 2035.
Về mở rộng đối tượng tham gia đầu tư điện gió ngoài khơi: Luật Điện lực năm 2024 không cấm tư nhân, doanh nghiệp nước ngoài tham gia phát triển điện gió ngoài khơi. Trường hợp cần mở rộng cho doanh nghiệp 100% vốn nhà nước được liên doanh, liên kết để thực hiện nhiều dự án thì cần báo cáo Chính phủ để sửa đổi quy định tại Nghị định số 58/2025/NĐ-CP.
Đối với việc mở rộng đối tượng là các nhà đầu tư khác (tư nhân hoặc nhà đầu tư nước ngoài) được chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư điện gió ngoài khơi, Bộ Công Thương nhận thấy tại thời điểm hiện nay là chưa có đầy đủ cơ sở.
Về tổ chức lựa chọn nhà đầu tư dự án điện gió ngoài khơi: Bộ Công Thương đề xuất rà soát để xây dựng quy định (nghị quyết của Chính phủ hoặc sửa đổi nghị định) để chuyển nhiệm vụ tổ chức đấu thầu từ Bộ Công Thương về UBND tỉnh (có thể lựa chọn tỉnh có trạm gom công suất hoặc điểm đấu nối tiếp bờ của dự án điện gió ngoài khơi).
Bộ Công Thương cũng đề xuất xem xét tăng quy mô nhập khẩu điện từ Lào, Trung Quốc về khu vực phía Bắc, tuy nhiên, phải tính toán quy mô nhập khẩu phù hợp, giải pháp liên kết lưới điện để bảo đảm vận hành an toàn, tin cậy của hệ thống điện.
Theo Bộ Công Thương, một số kiến nghị về đẩy sớm tiến độ, tăng quy mô công suất trong từng giai đoạn phát triển, bổ sung thêm công trình lưới điện... sẽ dẫn tới phải điều chỉnh quy hoạch đã được phê duyệt. Đối chiếu các quy định tại Luật Quy hoạch thì chưa đủ cơ sở để thực hiện điều chỉnh quy hoạch tại thời điểm này. Tuy nhiên, trong khi Luật Quy hoạch chưa được sửa đổi thì trước mắt có thể xem xét ban hành Nghị quyết của Chính phủ xử lý khó khăn vướng mắc.
Đối với nguồn điện khí LNG, về sản lượng điện hợp đồng tối thiểu dài hạn (Qc): xem xét điều chỉnh theo hướng tăng để phù hợp với yêu cầu thực tiễn, đảm bảo khả năng thu xếp vốn vay của các dự án.
Về chuyển đổi ngoại tệ, Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, cơ quan liên quan xem xét cơ chế phù hợp để các nhà đầu tư có thể thu xếp nguồn ngoại tệ mua LNG từ nước ngoài theo các hợp đồng mua LNG dài hạn nhằm ổn định nguồn cung và giá LNG (gián tiếp là giá điện).
Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng tiếp tục hỗ trợ, trao đổi với lãnh đạo các quốc gia đối tác thúc đẩy nhanh công tác đàm phán hiệp định hợp tác xây dựng dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và xác nhận việc hợp tác ở cấp Chính phủ đối với dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2
Đối với nguồn điện hạt nhân, Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng Chính phủ tiếp tục hỗ trợ, trao đổi với lãnh đạo các quốc gia đối tác thúc đẩy nhanh công tác đàm phán hiệp định hợp tác xây dựng dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và xác nhận việc hợp tác ở cấp Chính phủ đối với dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2.
Bên cạnh đó, cho phép tiến hành trao đổi với các quốc gia đối tác tiềm năng khác để xác định khả năng hợp tác, nghiên cứu và triển khai đầu tư dự án điện hạt nhân tiếp theo tại các địa điểm khác (theo quy mô đã dự kiến trong Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII).
Bộ Công Thương cũng đề xuất tăng cường đầu tư lưới điện truyền tải (cả đầu tư nhà nước và đầu tư xã hội hóa). Theo đó, nghiên cứu trong Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư để có cơ chế giao trực tiếp EVN và các đơn vị thành viên chịu trách nhiệm đầu tư các dự án lưới điện, đặc biệt các dự án lưới điện liên miền, vùng, lưới điện vùng sâu, vùng xa cung cấp cho phụ tải, lưới điện giải tỏa công suất nguồn điện nhằm bảo đảm an ninh năng lượng cung cấp điện.
Để bảo đảm vận hành an toàn, tin cậy của hệ thống điện, EVN tập trung đẩy mạnh tiến độ đầu tư các dự án lưới điện cung cấp trực tiếp cho phụ tải, đặc biệt các phụ tải khu vực miền Bắc; phối hợp với các chủ đầu tư liên quan để nghiên cứu, đề xuất giải pháp lưới điện phù hợp.
Bộ Công Thương phối hợp với các Bộ, ngành liên quan để trao đổi với phía Lào phối hợp với các chủ đầu tư để nghiên cứu đầu tư đường dây 500kV chạy dọc trên đất Lào, bán điện trực tiếp cho khu vực miền Bắc của Việt Nam; xây dựng hoặc bổ sung vào Hiệp định giữa hai Chính phủ đối với nội dung này để làm cơ sở triển khai thực hiện. Tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan của Trung Quốc để sớm thống nhất, ký MOU thỏa thuận về quy mô, phương án nhập khẩu điện về Việt Nam.
Các địa phương khẩn trương quyết định chủ trương đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi trong công tác đền bù, giải phóng mặt bằng để triển khai thực hiện các dự án điện, đặc biệt là lưới điện truyền tải.