Ngày 5/11, tại Hà Nội, Bộ Xây dựng và Ban Chính sách chiến lược Trung ương đồng chủ trì Diễn đàn Phát triển bền vững đô thị Việt Nam 2025. Diễn đàn gồm phiên hội nghị toàn thể và 3 phiên hội thảo chuyên đề: Đổi mới sáng tạo – Động lực phát triển đô thị thông minh Việt Nam; Đô thị an toàn và thích ứng biển đổi khí hậu hướng tới tăng trưởng xanh, bền vững; Quy hoạch và quản trị đô thị hiện đại nâng cao chất lượng sống đô thị Việt Nam.
Phiên hội nghị toàn thể: “Diễn đàn đô thị Việt Nam 2025 – Phát triển thông minh, bền vững và bao trùm” là hoạt động trọng tâm nhằm tổng hợp kết quả thảo luận của các hội thảo chuyên đề và tập trung vào các định hướng và nhóm nhiệm vụ trọng tâm phát triển đô thị Việt Nam trong giai đoạn mới.
Đồng thời, Triển lãm quy hoạch và mô hình thành phố thông minh, xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu cùng các công nghệ xây dựng đô thị thông minh cũng diễn ra trong khuôn khổ diễn đàn.
Diễn đàn Phát triển bền vững đô thị Việt Nam 2025
Phát biểu khai mạc phiên toàn thể, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn cho biết, hệ thống đô thị Việt Nam đã và đang phát huy vai trò động lực phát triển trong quá trình xây dựng và phát triển của đất nước, không chỉ dừng lại với những đóng góp lớn về phát triển kinh tế mà còn có vai trò, vị trí quan trọng về chính trị, văn hóa, xã hội và môi trường.
Bên cạnh những thành tựu phát triển rất quan trọng đã đạt được, hệ thống đô thị Việt Nam cũng đang phải giải quyết các thách thức lớn đặt ra như: tốc độ đô thị hóa nhanh nhưng chưa đồng đều; áp lực về hạ tầng kỹ thuật – xã hội, môi trường và nhà ở; ảnh hưởng ngày càng rõ rệt của biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh; yêu cầu chuyển đổi mô hình phát triển dựa trên đổi mới sáng tạo và dữ liệu số…
Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn nhấn mạnh, Bộ Xây dựng mong muốn thông qua diễn đàn sẽ thúc đẩy các chương trình, kế hoạch hợp tác giữa Trung ương với địa phương, giữa các Bộ, ngành và các đô thị với các tổ chức, đối tác phát triển.
Những sự hợp tác này sẽ thúc đẩy đổi mới, phát triển hệ thống đô thị với cơ chế chính sách thông thoáng, khơi dậy khát vọng đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi từ gia tăng số lượng và quy mô sang trọng tâm về chất lượng, sử dụng hiệu quả nguồn lực, thông minh, ứng phó biến đổi khí hậu, chuyển đổi xanh, liên kết và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.
Phát biểu tại diễn đàn, ông Nguyễn Duy Hưng, Phó Trưởng Ban Chính sách chiến lược Trung ương chia sẻ, phát triển đô thị tại Việt Nam trong giai đoạn tới đặt ra nhiều vấn đề cấp thiết cần được trao đổi và thảo luận. Trong đó, việc xác định rõ vai trò và tầm quan trọng của phát triển đô thị bền vững trong kỷ nguyên mới là yêu cầu hàng đầu. Hoàn thiện thể chế cho đô thị thông minh, bền vững và bao trùm là nhiệm vụ đột phá. Quy hoạch đô thị cũng cần được điều chỉnh phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp nhằm đảm bảo tính đồng bộ và hiệu quả trong quản lý.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng phải thúc đẩy phát triển thị trường bất động sản lành mạnh, giải quyết nhu cầu nhà ở cho người dân, đồng thời xử lý các vấn đề tồn đọng kéo dài; đẩy mạnh ứng dụng mạnh mẽ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Ông Trần Văn Giải Phóng, cán bộ chương trình cấp cao, Đại sứ quán Thụy Sỹ tại Việt Nam cho biết, các đô thị từ Bắc vào Nam liên tục phải đối mặt với ngập úng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân và hạ tầng thiết yếu. Điều này cho thấy khả năng chống chịu đô thị không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà liên quan đến an toàn cộng đồng và tính bền vững kinh tế - xã hội.
Ông Trần Văn Giải Phóng nêu 5 ưu tiên gồm: tăng cường quản lý điều phối; lấy người dân làm trung tâm; đảm bảo tài chính bền vững; phát triển nguồn nhân lực và chuyển hóa kiến thức thành năng lực hệ thống.
Theo bà Sabina Stein, Trưởng ban Quản trị và Tham gia, Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP), các đô thị như Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng đang phải đối diện với nắng nóng cực đoan, ô nhiễm không khí và ngập lụt gia tăng. Những nhóm dân cư dễ tổn thương gồm lao động ngoài trời, người già, người có bệnh nền và người khuyết tật.
Bà Sabina Stein khuyến nghị đô thị cần lồng ghép tiếng nói cộng đồng vào hoạch định chính sách và ưu tiên các giải pháp bảo đảm công bằng trong thích ứng khí hậu.
Ông Steven Louis Rubinyi, chuyên gia cao cấp về quản lý rủi ro thiên tai, Ngân hàng Thế giới cho biết, đô thị đóng góp hơn 70% GDP và 90% việc làm phi nông nghiệp mới của Việt Nam nhưng phần lớn nằm ở vùng dễ tổn thương bởi thiên tai. Thiệt hại trung bình hàng năm lên tới 3,75 tỷ USD. Kinh nghiệm từ dự án phát triển đô thị chống chịu khí hậu tại Cần Thơ cho thấy thời gian ngập đã giảm 60% nhờ đầu tư hạ tầng thông minh khí hậu.
Ông Steven Louis Rubinyi đề xuất mở rộng nguồn vốn ưu đãi, gắn nhãn ngân sách khí hậu và tích hợp đánh giá rủi ro thiên tai vào mọi quyết định đầu tư công.
Tại diễn đàn, các chuyên gia đã trao đổi và thống nhất rằng phát triển đô thị chống chịu khí hậu là nhiệm vụ lâu dài và cấp bách. Việt Nam cần hoàn thiện thể chế, đảm bảo tài chính bền vững, nâng cao năng lực nhân lực và đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, đặc biệt, cần sự đổi mới về tư duy, đổi mới phương thức quy hoạch, quản trị, cũng như mô hình phát triển đô thị… để xây dựng hệ thống đô thị an toàn hơn, xanh hơn, bền vững hơn trong tương lai.