Chia sẻ tại tọa đàm “Giảm phát thải, lọc không khí” do Thanh Niên tổ chức vào ngày 22/8, TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam nhấn mạnh, giảm thiểu ô nhiễm không thể thực hiện trong một sớm một chiều. Đây là cuộc chiến lâu dài, bắt đầu từ chính mỗi cá nhân. Mỗi ngày chần chừ là thêm một lớp bụi phủ lên thành phố. Xanh hóa giao thông, áp dụng công nghệ sạch và thay đổi hành vi sử dụng phương tiện là con đường tất yếu.
Ông Hoàng Dương Tùng cho biết, theo ước tính của Ngân hàng Thế giới và Tổ chức Y tế thế giới, thiệt hại kinh tế do ô nhiễm không khí tại Việt Nam có thể chiếm tới 5 - 7% GDP mỗi năm. Đó là chưa kể hàng chục nghìn ca tử vong có liên quan trực tiếp đến ô nhiễm không khí, chủ yếu do các bệnh về hô hấp, tim mạch, da liễu hay thần kinh.
Bà Ngô Nguyễn Ngọc Thanh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM chia sẻ, ô nhiễm không khí hiện là vấn đề quan trọng nhất tác động trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. TPHCM đã đặt ra các chỉ tiêu kiểm soát nguồn thải giai đoạn 2020 - 2030, trong đó xác định giao thông là nguồn chính. Ngoài ra, bụi đường, phát thải từ công nghiệp, xây dựng, nông nghiệp (đốt phụ phẩm) cũng góp phần làm ô nhiễm thêm trầm trọng. Nhiều thời điểm, nồng độ PM2.5 tại TPHCM vượt ngưỡng cho phép.
Bà nhấn mạnh, ô nhiễm không khí mang tính liên vùng, rất khó giải quyết nếu thiếu quyết tâm và sự tham gia của cả hệ thống chính trị - xã hội. Không chỉ tập trung giải quyết xanh hóa trong giao thông mà phải thực hiện trong tất cả các ngành, từ giao thông, công nghiệp, nông nghiệp và kể cả hoạt động dân sinh. Không chỉ từ nhà nước, từng doanh nghiệp mà từng người dân đều phải tham gia.
Hướng tới chuyển đổi phương tiện giao thông xanh để giảm phát thải, bảo vệ môi trường
Để góp phần giải quyết tình trạng ô nhiễm không khí, ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm tư vấn ứng dụng thuộc Viện nghiên cứu phát triển TPHCM (HIDS) cho biết, đơn vị đang hoàn thiện và trình đề án chuyển đổi xe 2 bánh từ xe xăng sang xe điện cho toàn bộ tài xế công nghệ trong tháng 9.
Theo đó, giai đoạn 1, bắt đầu từ năm 2026, sẽ hạn chế tài xế xe xăng đăng ký mới tham gia các nền tảng dịch vụ vận tải; đồng thời các tài xế cũ có thời gian 3 năm (2026 - 2028) để chuyển đổi dần sang xe điện. Giai đoạn 2, từ đầu năm 2029, xe máy xăng sẽ bị cấm hoàn toàn trong hoạt động giao hàng và xe ôm công nghệ.
Ủng hộ chiến lược chuyển đổi phương tiện sử dụng nhiên liệu xanh, lãnh đạo Grab khẳng định hãng coi đây là giải pháp quan trọng góp phần thúc đẩy chuyển đổi xanh trong giao thông vận tải, đồng thời tuân thủ lộ trình Net Zero của Chính phủ ban hành. Tuy nhiên, chuyển đổi xanh, chuyển đổi xe điện không chỉ đơn thuần thay một chiếc xe xăng cũ bằng một chiếc xe điện mới mà còn tác đối lớn đến tài xế - đối tượng lao động cũng là người tham gia chính của đề án. Cùng với đó là những hạn chế, bất cập về hạ tầng, trạm sạc cũng như chi phí bảo dưỡng, sửa chữa phương tiện… sẽ trở thành gánh nặng đối với chủ phương tiện và doanh nghiệp tham gia.
Đại diện nhiều doanh nghiệp, đơn vị cũng mong muốn Nhà nước và chính quyền cần có những chính sách, quyết sách chuyển đổi xanh thực tế hơn, mạnh mẽ hơn, nhất là hỗ trợ về tài chính, tín dụng, đầu tư công cho hạ tầng… vì mục tiêu đóng góp vào tiến trình chuyển đổi xanh của nền kinh tế.